Koemelk vs. plantaardige melk

Net zoals bij zoveel over voeding en levensstijl is er geen eenvoudig en eenduidig antwoord. Vele factoren spelen hier mee. Ik ga proberen hierop een zo duidelijk en niet al te lang antwoord te geven.
 

Het stellen van waarom vragen kunnen hierbij helpen. Voorbeeld vragen kunnen zijn:

• Waarom drink je zuivel?
• Waarom wil je plantaardige zuivel drinken?
• Waarom kies je voor soja-, haver- of rijstmelk?

 
Ondanks dat het overgrote deel van Europa en Noord Amerika zuivel kan verdragen, is het geen product dat wij nodig hebben. Wij zijn de enige zoogdieren die melk van andere zoogdieren drinken.

 
Moedermelk is bedoeld om de baby’s of kalfjes te voeden en snel te laten groeien. Het zit boordevol vetten en suiker in de vorm van lactose. Daarnaast bevat het groeihormonen. Bij de koe veel meer dan bij een mens, want een kalf moet binnen een paar uur kunnen staan en met de kudde meedraaien. Bij de mens hoeft een baby lange tijd niets anders dan liggen en groeien. Als wij zuigeling af zijn hebben wij dit allemaal niet meer nodig.
 

Om koeien gezond te houden krijgen ze een onderhoudsdosering antibiotica. De restanten van de antibiotica komt via de zuivel in ons maagdarmstelsel.
 

‘Je bent niet alleen wat je eet, je bent ook wat jouw eten eet’.

 
De koeien waarvan wij de melk drinken krijgen speciaal voer, meestal bestaande uit gras, mais en soja. Veelal staan ze niet uitgebreid in de wei de grazen, maar meer in de stal.
 

Een melkkoe eet per dag ongeveer 55 kg voer. De mais en soja akkers hebben een grote impact op het milieu. Net zoals de CO2 uitstoot van alle koeien.
 

Calcium in melk zou goed voor onze botten zijn. Het tegendeel lijkt steeds meer waar. In landen waar men geen of weinig melk drinkt en zuivel eet, komen minder osteoporose en botbreuken voor. Een teveel aan calcium is slecht voor de nieren en de lever. Deze organen zorgen er resoluut voor dat calciumoverschotten direct uit het lichaam worden verstoten, uit de botten dus, waardoor deze zwak worden.

Daarbijkomt dat er veel gesproken wordt dat calcium onze bottenversterkt, echter heb je daar ook magnesium en vitamine K voor nodig. Alleen hoor je daar niemand over.
 

O.a. amandelen, boerenkool, broccoli, kerriepoeder, spinazie, kaneel en oregano bevatten veel calcium. Doordat ze daarnaast vezels, vitaminen en andere mineralen bevatten wordt de calcium beter opgenomen dan via melk.
 

Kort samengevat

1. Melk hebben wij niet meer nodig om te groeien;
2. Krijgen voedingsstoffen binnen die wij niet willen, zoals hormonen en antibiotica ’s;
3. Grote impact op het milieu;
4. Niet nodig voor calcium.

 
Ondanks dat wij het niet meer nodig hebben is de industrie rondom melk/zuivel zo intens groot dat men dit niet snel zou toegeven. Er gaat teveel geld in om.
 

Kun je deze vraag nu beter beantwoorden?

• Waarom drink je zuivel?

 
Ik zeg nu niet dat je nooit meer melk of andere zuivel mag drinken of eten. Probeer echter niet iedere dag kaas, melk, toetjes, ijs, kwark, yoghurt en boter te eten.

Plantaardige melksoorten

Wordt vaak gedronken als alternatief voor koemelk. Bij mij komt dan direct de vraag waarom op. Want alle plantaardige melksoorten komen qua smaak helemaal niet in de buurt van koemelk. De meeste in de supermarkt verkochte plantaardige melksoorten smaken naar water. Dus waarom zou je niet gewoon je havermout- of andere papsoorten niet gewoon met water eten?
Hetzelfde geldt voor het toevoegen van plantaardige melk door een smoothie of pannenkoekenmix.
 

Proef je dan echt het verschil? Voor de binding is het niet nodig en voor de smaak kun je kaneel, venkelzaad of kokosrasp toervoegen. Nog vele malen goedkoper ook.

 
De verschillende plantaardige dranken verschillen sterk in structuur. De één is wat romiger dan de andere en de ander weer dikker.
Bij sommigen dranken wordt soms amandelmeel of sojaisolaat gebruikt in plaats van hele amandelen of sojabonen. De vraag is dan wat je eigenlijk aan het drinken bent.
 

Er bestaan vele soorten dranken. Ze verschillen veel in voedingswaarde, de macronutriënten, koolhydraten, vetten en eiwitten, als in micronutriënten,  de vitamines en mineralen. Hieronder een algemeen overzicht.
 

Sojamelk komt op de koolhydraten na het meest in de buurt van koemelk. Echter heeft soja het meeste impact op het milieu. Grote akkers, i.p.v. andere natuur, hebben enorm veel water nodig om te groeien.
Naast dat men kiest voor sojaproducten wordt het ook veel verwerkt in allerlei producten, waardoor men al snel te veel (genetisch gemanipuleerde) soja nuttigt. Een teveel aan sojaproducten in combinatie met zuivel, graan en suiker kan effect hebben op de gezondheid van je darmen. Met als mogelijk gevolg allerlei vage buikklachten en een laag energieniveau.
 

Gefermenteerde soja, zoals miso, tempeh en sojasaus hebben de voorkeur omdat zij een gunstig effect hebben op de darmflora.
Bij de ongefermenteerde sojaproducten is dit het tegenovergestelde. Denk aan tofu, tahoe, sojamelk, sojatoetjes, soja eiwitshakes/poeders, soja vleesvervangers etc. Zij bevatten anti-nutriënten. Hiermee worden de gifstoffen, oftewel  stofjes die de plant aanmaakt om zichzelf te beschermen tegen parasieten, schimmels, virussen etc. mee bedoeld.
 

‘Niets is gif en alles is gif, de dosis bepaalt’.

Samenvattend

• Vele soorten met een grote diversiteit in voedingstoffen;
• Over de prijsverschillen gaan wij het niet eens hebben;
• Soja is belastend voor het milieu;
• Soja kan de gezondheid van je darmen beïnvloeden;
• Heeft de plantaardige melk een toegevoegde waarde in smaak en structuur?

 
Welke plantaardige melk je kiest is afhankelijk van je persoonlijke voorkeur en waarvoor je het gebruikt. Voor het milieu en gezondheid zou je beter alternatieven van sojamelk kunnen kiezen.
 

Kijk ook naar het etiket van het product. Zie onderstaand voorbeeld. Water is het hoofdbestanddeel, maar dat is bij koemelk ook zo; deze bestaat voor 87% uit water.
 

Het derde, vierde en vijfde ingredient zijn toegevoegde suikers. Eigenlijk is dit dus suikerwater met 4% amandelen.
 

Wil je meer smaak en goedkoper amandelmelk maken, dan zijn er op het internet recepten te vinden.
 

‘Niet wat we eten maar wat we verteren komt ons te goede’.
(spreuk oude geneesheren)

19-09-2019