Waarom wij vet opslaan

Meerdere hormonen zijn betrokken bij ons eetproces. Een gezond of verstoord hormoonproces bepaalt in ons lichaam of wij vet opslaan of vet verliezen. De belangrijkste hormonen in dit proces zijn insuline en leptine. 

Insuline reguleert het suikergehalte in het bloed. Iedere keer als wij suiker en/of koolhydraatrijk eten zoals, pasta, brood, ontbijtgranen en witte rijst consumeren wordt er door de alvleesklier insuline aangemaakt. 
De missie van onze lichaamscellen is om suikers uit het bloed op te nemen, te verbranden, de energie te gebruiken of als reserve op te slaan in de vorm van vet.  Insuline maakt het mogelijk om de suikers uit de bloedbaan te halen, in de cellen op te nemen en daarmee de bloedsuikerspiegel te reguleren. 

Doordat wij de afgelopen jaren steeds meer (snelle)koolhydraten, suikers en kantenklare voedingsmiddelen zijn gaan eten, moet het lichaam vaker en meer insuline aanmaken. Als er gedurende de dag veel suikers en koolhydraten worden genuttigd dan blijft de alvleesklier non-stop insuline aanmaken. 
Als dit voor langere tijd plaatsvindt dan blijft er een grote hoeveelheid insuline in omloop, waardoor de insulinereceptoren van de lichaamscellen steeds minder gevoelig worden voor het hormoon insuline, oftewel ze worden insulineresistent. 
Het gevolg is dat de suikers niet direct of helemaal niet meer in de cellen worden opgenomen, de bloedsuikerspiegel hoog blijft en er meer vet wordt opgeslagen. Door dit proces is de fundering gelegd voor een vicieuze cirkel. 

• Je gewicht neemt toe, met name rondom je buik en taille; 
• Meer moeite om af te vallen met als gevolg dat je minder gaat eten; 
• Meer trek in zoet en koolhydraten, waardoor er meer energieschommelingen zijn; 
• Vermoeid na een maaltijd; 
• Leptineresistentie; 
• Disbalans tussen Leptine (vezadigingshormoon) en Ghreline (hongerhormoon). 

Deze symptomen geven een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, (gewrichts)ontstekingen, een versnelt verouderingsproces, nier schade, hoge bloeddruk, hoog cholesterol en zijn het voorstadium voor diabetes. 

Op dit moment is meer dan 50 procent van de Nederlandse bevolking te zwaar. In 2040 is de verwachting dat 62 procent te zwaar zal zijn. Nu al lijden al ruim 1,2 miljoen aan diabetes. Iedere week komen hier 1200 gevallen bij. Al met al een zorgwekkende situatie. 

De kans is groot dat het lichaam door verkeerde voeding en ontregelde hormoonhuishouding stress ervaart. Het hormoon cortisol wordt dan aangemaakt. 
Veelal wordt tegenwoordig ook stress ervaren door sociale en/of werkfactoren, zoals scheiding, gezinsleven, studie, onregelmatig werk of werkdruk. Hierdoor komt er meer cortisol vrij.  

Een teveel aan stress oftewel cortisol is funest voor onze verbranding en is naast insulineresistentie de grootste oorzaak van vetopslag. Immers als jij in de ‘fight or flight modus’ zit dan vindt het lichaam het niet belangrijk om eten te verbranden. 
Cortisol geeft de lever het signaal om meer energie, in de vorm van glucose, uit de glycogeenvoorraad te halen en zo veel mogelijk naar de hersenen en de spieren te geleiden, de plekken die het meest belangrijk zijn om te kunnen vechten of vluchten. 

Een korte duur van een cortisolrespons is natuurlijk en geeft het lichaam voldoende tijd om de cortisol weer in balans te krijgen. Bij een frequent en langdurige stressbeleving lukt het lichaam dit niet, waardoor de suikerspiegels in het bloed hoog blijven en er meer insuline wordt aangemaakt. Dit proces verhoogd de opslag van vet en de kans op insulineresistentie. 

Een ander bijkomstig probleem is dat het lichaam na een stressmoment denkt een fysieke inspanning te hebben geleverd en een signaal af geeft dat je moet eten. Dit resulteert veelal in lekkere trek en correspondeert niet met de behoefte van het lichaam en de andere hormoonsignalen.

Tips waarmee je een insulineresistentie mee kunt voorkomen en je suikerspiegel op pijl kunt houden.

1. Beweging vergroot de gevoeligheid van insuline. Een stuk wandelen, sporten, een paar keer extra de trap op en af, het is allemaal gunstig. Niet alleen cardiovasculair gezien maar ook dat de energie/suiker sneller in de spieren wordt opgeslagen in plaats van in het vetweefsel. 
2. Zorg voor een gezond gewicht. Schakel zo nodig hulp in. Zo maar een dieet, een macronutriet weglaten of minder calorieën eten hebben een negatief effect en bieden geen lange termijn oplossing. 
3. Beperk de (snelle)suikers. Dit zijn suiker, honing, snoep, chocolade, zoet beleg, koeken, ontbijtkoek, vruchtensap en frisdrank. Deze suikers geven een snelle piek van je bloedsuikerspiegel, gevolgd door een dip. Daarbij hebben ze totaal geen voedingswaarde voor je lichaam. 
4. Niet te veel koolhydraten, want alle koolhydraten worden omgezet naar glucose en laten het bloedsuiker stijgen. Liever wat pasta of aardappel vervangen voor extra groente en hartig i.p.v. zoet beleg. 
5. Ervaar je stress, probeer deze dan op te lossen of als dit niet lukt creëer voldoende rustmomenten.
6. Eet veel groente en laat je niet beperken tot het diner. Groente kun je op verschillende momenten eten. Denk aan wortels, paprika of komkommer met eventueel wat humus, maaltijdsalade gegrilde groente, wrap met groente of een groente shake. Groente kun je praktisch onbeperkt eten, hebben een verzadigend effect, zitten vol met essentiële voedingstoffen en hebben weinig tot geen effect op de bloedsuikerspiegel.

05-04-2018