Gas geven of terugschakelen – Deel 2

Gas_geven_of_eten_ en _rust

Waarom minder eten en meer sporten je juist in de problemen kan brengen

In deel 1 van deze blogserie besprak ik waarom wandelen, lage intensiteit en rustmomenten essentieel zijn voor herstel en energiebalans. Veel mensen proberen hun vermoeidheid of lichamelijke klachten op te lossen met méér sporten, terwijl het lichaam juist om rust vraagt.

Maar het stopt niet bij beweging. In onze poging om gezonder te leven, gaan we vaak óók onze voeding beperken. Minder eten, bepaalde producten weglaten, koolhydraten schrappen, maaltijden overslaan… En dat terwijl ons systeem al overbelast is.

In dit tweede deel lees je wat er gebeurt als je alles tegelijk doet: intensief sporten, stress ervaren, weinig slapen én ook nog eens (te) weinig eten.

De alles-of-niets valkuil

Veel mensen denken dat ze alleen resultaat kunnen behalen door hard te trainen en hun voeding zo streng mogelijk aan te pakken. In de praktijk betekent dat vaak:

Veel cardio, hardlopen, Cross Fit, Hyox, circuittraining, PT of HIIT-training
Lage energie-inname
Weinig vetten of koolhydraten
Slaapproblemen
Weinig of geen rustmomenten

Het klinkt als discipline, maar je vraagt meer van je lichaam dan het kan geven. En dat heeft serieuze gevolgen.

Wat er fysiologisch gebeurt in jouw lichaam

Als je structureel te veel van jezelf vraagt zonder voldoende voeding of herstel, raakt je lichaam uit balans. Hieronder lees je wat er precies in je lichaam gebeurt – en waarom dit je eerder belemmert dan helpt.

1. Je glycogeenvoorraden raken uitgeput

Glycogeen is de opgeslagen vorm van suiker in je spieren en lever. Het is de belangrijkste energiebron bij intensieve inspanning. Maar als je vaak sport en te weinig eet – vooral als je koolhydraten mijdt – raken deze voorraden snel uitgeput.

En wat gebeurt er dan?
Je lichaam schakelt over naar andere energiebronnen. Dat betekent dat het eiwitten gaat afbreken — uit je eigen spiermassa — om suiker aan te maken. Dit proces heet gluconeogenese. Je belandt in een katabole staat: een toestand van afbraak.

Je lichaam gebruikt dus je spieren als brandstof. Je wordt niet sterker of fitter — je raakt juist spiermassa kwijt. Dat is het tegenovergestelde van wat je probeert te bereiken.

2. Je lichaam maakt suikers vrij via stresshormonen

Als er onvoldoende energie binnenkomt via voeding, stijgt je cortisolspiegel. Cortisol is een stresshormoon dat je lichaam helpt om extra energie vrij te maken in tijden van nood. In dit geval zorgt het voor het afbreken van spierweefsel om er glucose (suiker) van te maken.

Je lichaam leeft dus op stress. Je blijft in de overlevingsstand en dat heeft gevolgen:

Slechter slapen
Meer cravings
Minder spierherstel
Verminderde weerstand
Mentale vermoeidheid

Dit verklaart ook waarom mensen zich juist slechter gaan voelen, ondanks hun inzet om ‘gezonder’ te leven.

3. Insulineresistentie ligt op de loer

Door chronische stress, tekorten in voeding en een overbelast systeem ontstaat er vaak insulineresistentie. Dat betekent dat je cellen minder goed reageren op insuline — het hormoon dat zorgt dat glucose in je cellen wordt opgenomen.

Wat zijn de gevolgen?

Glucose blijft langer in je bloed → verhoogde bloedsuikerspiegel
Je lichaam schakelt minder snel over op vetverbranding
Je gaat juist meer vet opslaan, met name rondom je buik
Je energie schommelt en zakt verder weg

Kortom: hoe harder je je best doet, hoe meer je lichaam in de overlevingsmodus blijft. En dan helpt geen enkel dieet of trainingsschema meer.

4. Je hormonen raken uit balans

Veel mensen zijn bang voor vet in hun voeding. Maar gezonde vetten zijn juist essentieel voor je hormoonproductie. Denk aan oestrogeen, progesteron, testosteron — allemaal hormonen die afhankelijk zijn van voldoende vetinname en energie.

Als je lichaam structureel te weinig binnenkrijgt, daalt je hormoonproductie. Gevolg:

Verminderd libido
Stemmingswisselingen
Onregelmatige of uitblijvende menstruatie
Slechter herstel na inspanning
Verlies van spiermassa en energie

Een lichaam in disbalans heeft geen ruimte voor voortplanting, spieropbouw of vetverbranding. Het wil maar één ding: overleven.

De mentale prijs van te streng leven

Naast de lichamelijke gevolgen zie ik in mijn praktijk ook vaak psychische klachten ontstaan:

Schuldgevoel bij het eten van bepaalde producten
Obsessief bezig zijn met voeding of calorieën
Frustratie als het lichaam niet ‘meewerkt’
Uitputting, burn-outachtige klachten
Negatief zelfbeeld

Als je continu in gevecht bent met je lijf, verlies je het vertrouwen in je lichaam én in jezelf.

Wat kun je dan wél doen?

Het begint met het stellen van een andere vraag:
Niet “Hoe kan ik nog strenger worden?”, maar:
“Wat heeft mijn lichaam nú nodig om te herstellen?”

In plaats van elimineren, kies je voor opbouwen.
In plaats van te weinig eten, kies je voor voedzaam, regelmatig en voldoende.
In plaats van intensief sporten, kies je óók voor herstel en beweging met lage intensiteit.
In plaats van streng zijn, kies je voor samenwerking met je lijf.

Conclusie: balans is de sleutel, niet controle

Je lichaam is geen machine die je kunt pushen tot het gewenste resultaat. Het is een systeem dat samenwerking nodig heeft. Als je het structureel overvraagt én te weinig geeft, dan gaat het vanzelf in de weerstand.

Terugschakelen is géén opgeven

Je hoeft niet altijd meer te doen om je beter te voelen. Soms is juist minder doen en meer voeden de sleutel. Herken je dit patroon bij jezelf? Je bent niet de enige. En je kunt eruit stappen – met de juiste begeleiding en aanpak.

Herken je jezelf in dit verhaal? Wil je onderzoeken wat jouw lijf écht nodig heeft? Plan dan nu alvast een gratis gesprek in.

Plan je gratis gesprek hier
Of neem vrijblijvend contact met me op via info@you-mens.nl

Wil je meer weten over stress? Lees dan onderstaande blogs eens.

19-07-2025